Wax badan ka ogow dagaalka Russia ku kuqaday Ukraine

Putin ayaa amray in la weeraro

Khudbad laga sii daayay telefishinka 05:55 wakhtiga Moscow (02:55 GMT)eeshalay ga, Mr Putin waxa uu ku dhawaaqay "hawlgal ciidan" oo ka socda gobolka Donbas ee bariga Ukraine. 

Goobtan ayaa hoy u ah dad badan oo Yukreeniyaan ah oo ku hadla afka Ruushka. Qaybo ka mid ah waxaa qabsaday oo ay maamulayeen fallaagada uu Ruushka taageero tan iyo 2014-kii.

Mr Putin waxa uu sheegay in Ruushku uu arrintan u soo dhexgalay isaga oo is-difaacaya. Ruushku ma rabin in uu qabsado Ukrain, ayuu yidhi, laakiin waxa uu ka dhigi doonaa "naziyiinta" dalka.

Waxa uu ku booriyay askarta Ukraine ee ku sugan aagga dagaalka inay hubka dhigaan oo ay guryahooda aadaan, laakiin wuxuu sheegay in isku dhacyadu ay yihiin kuwo lama huraan ah oo “su’aal waqti uun la iska weydiinayo”.

Wuxuuna intaa ku daray in faragelin kasta oo uga timaada quwadaha dibadda si ay isaga caabiyaan weerarka Ruushka ay kala kulmi doonaan jawaab "degdeg ah".

Qaraxyo laga maqlay guud ahaan dalka

Weriyeyaasha BBC-da ayaa maqlay jug xooggan oo ka dhacay caasimadda Kyiv, iyo sidoo kale Kramatorsk ee gobolka Donetsk ee bariga Ukraine. Qaraxyo ayaa sidoo kale laga maqlay magaalada xeebta ku taal ee Odesa.

Madaxweynaha Ukraine Volodymyr Zelensky ayaa sheegay in Ruushka uu gantaallo ku garaacay kaabayaasha dhaqaalaha ee Ukraine iyo ciidamada ilaalada xuduudaha.

Wasaaradda difaaca ee Ruushka ayaa beenisay in ay weerartay magaalooyinka Ukraine – iyada oo sheegtay in ay la beegsanayso kaabayaasha milatariga, difaaca cirka iyo ciidamada cirka “hubka saxda ah”.

Taangiyada iyo ciidamada ayaa galay Ukraine

Taangiyada iyo ciidamada ayaa ku qulqulay Ukraine meelaha ku teedsan xudduudaha bari, koonfurta iyo waqooyiga, Ukraine ayaa sidaas leh.

Kolonyada militariga Ruushka ayaa ka soo gudbay Belarus iyagoo galay gobolka Chernihiv ee waqooyiga Ukraine, iyo Ruushka oo galay gobolka Sumy, oo sidoo kale ku yaal waqooyiga, sida ay sheegtay waaxda ilaalada xuduudaha ee Ukraine (DPSU).

Belarus waa xulafo waqti dheer la leh Ruushka. Falanqeeyayaasha ayaa ku tilmaamay dalka yar in uu yahay "dawlad macaamiil ah" ee Ruushka.

Kolanyo Ruush ah ayaa soo galay gobolka Kherson ee dalka Ukraine iyagoo ka yimid Crimea

Kolanyada ayaa sidoo kale galay bariga Luhansk iyo Kharkiv, waxayna u dhaqaaqeen gobolka Kherson iyagoo ka yimid Crimea.

Duulaanka Ruushka waxaa ka horeeyay madaafiic, waxaana jira dhaawacyo soo gaaray ciidamada ilaalada xadka, DPSU ayaa sheegtay.

Waxaa sidoo kale jira warar sheegaya in ciidanku ay badda ku degeen magaalo xeebeedka Badda Madow ee Mariupol iyo Odesa ee koonfurta. Qarax xooggan ayaa laga maqlay bartamaha magaalada Odesa, qof British ah oo deggan magaalada ayaa BBC u sheegay in dad badan ay ka baxayeen.


Dhimasho ayaa la sheegay

Ugu yaraan sideed qof ayaa la og yahay inay ku dhinteen duqeymo ay geysteen ciidamada Ruushka, sida uu sheegay booliska Ukraine



Weerar lagu qaaday cutubyo ciidan oo ku sugnaa Podilsk oo ka baxsan magaalada Odesa ayaa dilay lix qof, waxaana lagu dhaawacay toddobo, sida ay saraakiishu sheegeen. Sagaal iyo toban qof ayaa maqan.

Ukraine ayaa sheegtay in ay dib ula dagaalamayso

Ciidamada qalabka sida ee Ukraine ayaa sheegay in ay soo rideen shan diyaaradood oo laga leeyahay dalka Ruushka iyo diyaarad helicopter ah, islamarkaana ay khasaare gaarsiiyeen ciidamadii soo duulay.

"Isdeji oo rumayso difaacayaasha Ukraine" ayaa lagu yiri warka kasoo baxay ciidamada Ukraine.

Si kastaba ha ahaatee wasaaradda difaaca ee Ruushka ayaa beenisay in diyaaradahooda la soo riday.

Dadku waxay u dhaqaaqeen beero si ay uga baxaan magaalada bari ee Kharkiv

Ukrain ayaa ku dhawaaqday in uu yahay sharciga dagaalka -taasi oo la macno ah in milatarigu uu si ku meel gaar ah u maamulo -waxana uu jaray xiriirkii diblomaasiyadeed ee kala dhaxeeyay Ruushka.

Madaxweyne Zelensky ayaa ku booriyay Ruushka inay ka dhiidhiyaan duulaanka, wuxuuna sheegay in hubka loo qaybin doono qof kasta oo Ukraine jooga.

Dhanka kale Wasiirka Arimaha Dibada Dmytro Kuleba ayaa ka baryay aduunka in lagu soo rogo cunaqabatayn ba'an, oo ay ku jirto in laga mamnuuco Ruushka nidaamka xawilaada bangiyada caalamiga ah ee Swift

Marqaatiyada baraha bulshada ayaa ka hadlaya dareen argagax leh oo sii kordhaya, iyadoo qaarkood ay sheegayaan in loola cararayo guryaha bambooyinka iyo guryaha hoose. Muuqaalo laga sii daayay Telefishinada ayaa muujinayay dadka oo ku tukanaya wadooyinka.

Dad badan oo ku nool Kyiv ayaa hoy ka raadsaday saldhigyada tareenada dhulka hoostiisa mara. Waxa kale oo safaf dhaadheer loogu jiraa kaalmaha shidaalka iyo mishiinnada lacagta caddaanka ah.

Dadka deegaanka ayaa gabaad ka dhiganayay saldhigyada metro

Bari dheeraad ah oo ku taal Kramatorsk, oo ku taal bariga Donetsk, weriyaha BBC ee Bariga Yurub Sarah Rainsford ayaa sheegtay in dadku aysan filaynin weerarkan buuxda.

"Dadku waxay xalay ku sugnaayeen waddooyinka magaaladan - waxay lulayeen calanka Ukraine, waxay yiraahdeen kani waa dhulkoodii, meelna uma socon," ayay tiri.

"Tani waa waxa ay dadku sugayeen, wayna sugayeen, laakiin qofna halkan ma rumaysan karo inay dhab ahaantii dhacayso."

Qiimaha saliidda ayaa kor u kacay

Qiimaha saliidda ayaa kor u dhaafay $100 markii ugu horeysay muddo ka badan todoba sano.

Dhanka kale lacagta Ruushka, Ruble, ayaa hoos ugu dhacday halkii ugu hoosaysay abid marka loo eego dollarka iyo lacagta Euro.

Iyo isweydaarsiga saamiyada London ee hogaaminaya FTSE 100 index ayaa hoos u dhacay in ka badan 200 dhibcood, ama 2.7%, daqiiqado furitaanka gudahood.

Adduunku wuu cambaareeyay Putin


 
Madaxweynaha Mareykanka Joe Biden ayaa sheegay in Mr Putin uu doortay " dagaal qorsheysan oo keeni doona khasaare naf iyo maalba leh". Dunidu waxay la xisaabtami doontaa Ruushka, ayuu yidhi.

Waxa uu sheegay in uu dadka Maraykanka kala hadli doono maalinta Khamiista cawaaqibka uu Ruushka la kulmi doono.

Ra’iisul wasaaraha UK Boris Johnson ayaa sheegay in uu aad uga naxay dhacdooyinka argagaxa leh ee ka dhacay dalka Ukraine, waxa uuna Mr Putin “doortay waddo dhiig daata iyo burbur uu ku qaaday weerarkan aan loo meel dayin”.

Xoghayaha guud ee gaashaanbuurta Nato Jens Stoltenberg ayaa cambaareeyay “weerarka aan ka fiirsiga lahayn” ee Ruushka, isagoo sheegay in “ay halis gelinayaan nolosha dad rayid ah oo aan la tirin karin”.

Yurub waxay wajaheysay saacadaheedii ugu madoobaa tan iyo Dagaalkii Labaad ee Adduunka, ayuu yiri madaxa siyaasadda arrimaha dibadda ee Midowga Yurub Josep Borrell.

Si kastaba ha ahaatee Madaxweynihii hore ee Mareykanka Donald Trump ayaa sheegay in Mr Putin uu ka faa’ideystay "daciifnimada" Mareykanka.

Wuxuu wacay Fox News si uu u sheego inuusan rumaysnayn in Putin "uu doonayay inuu tan sameeyo, markii hore".

Waxaan u malaynayaa in uu rabay in uu wax sameeyo oo uu wadahadlo, wayna ka sii dartay, ka dibna waxa uu arkay daciifnimada" ayuu yidhi Trump.



Comments